Ancak tedavide yüz güldürücü sonuçlar elde etmek için hastalığın erken evrede teşhis edilmesi gerekiyor. En yaygın görülen hastalıklardan biri olan kanserde erken teşhisin önemine dikkat çeken Gaziantep Liv Hospital Medikal Onkoloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fatih Teker, kanser nedir, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kanser nedir ve kanser vakalarında neden artış yaşanmaktadır?
Kanser, hücre çekirdeğindeki DNA kodlarının bozulması sonucu, hücrelerin normalden daha fazla çoğalması ve bu hücrelerin ortadan kaldırılamamasıyla karakterize hastalıklar bütünüdür. Uluslarası Kanser Kontrol Birliği (IARC) başkanı Dr. Carry Adams: ‘2050 yılında 35 milyondan fazla yeni kanser vakası ortaya çıkacağını öngördüklerini’ ifade etti. ‘Bu artışın günümüze kıyasla %77 lik bir artış olduğunu’ vurguladı. Kanser, yüzde 85-90 maruz kalınan çevresel etmenlere bağlı gelişir. Son otuz yılda, 50 yaşından genç insanlarda kanser %80 arttı. Bu olağanüstü artışı kötü beslenme, alkol sigara, obezite ve hareketsizlik olumsuz etkilemektedir.
Kanser nasıl teşhis ediliyor?
Türkiye’de en çok akciğer, meme ve barsak kanserlerini görüyoruz. Teşhisi kan tahlilleri, radyolojik yöntemler ve patolojik incelemelerle koyuyoruz. Bazı insanlarda biyopsi yapılmasının kanserin yayılmasına yol açacağı inanışı var. Bu inanış doğru değildir. Uygun yöntemlerle dokudan parça alınması uygulayacağımız tedaviyi belirlemek için gereklidir. Daha sonra hastalığın evresini belirliyoruz. Biz bu hastalıkları dört evrede ele alıyoruz. Çok erken evre, erken evre, bölgesel ilerleme gösteren evre ve metastatik evre. Hastanın bulunduğu evreye göre tedavi uyguluyoruz. Bütün kanserler için geçerli kural şudur, ne kadar erken teşhis edilirse tedavide o kadar başarılı olunur.
Kanser tedavisinde erken teşhisin önemi nedir?
Başlangıç döneminde tanı konup tedavi edilen vakalarda daha az nüks ve metastaz söz konusudur. Her zaman kanserden korunmak için vücudumuzu dinlemeli, baş gösteren belirtileri mutlaka önemsemeliyiz. Ciltte iyileşmeyen yara, deri altında meme, boğaz, koltuk altı ve kasıklarda yumru hissedildiğinde ve herhangi bir tereddüt oluştuğunda bunun bir kanser belirtisi mi yoksa başka bir hastalıktan mı kaynaklandığını teşhis ettirmeliyiz. İşte tam bu aşamada hiçbir şikayetimiz olmasa bile, erken teşhiste en faydalı yöntem olan tarama testlerinden yararlanmalıyız.
Kanser tedavisinde başarı oranı nedir?
Onkoloji tıp branşları içinde en hızlı gelişen branş. Tedavilerde çığır açan gelişmeler yaşanıyor. Kanser tedavisinde birçok yenilik var. Bugün son evrede tanı alıp 1 yılı zor geçer dediğimiz hastalıklarda bu sürenin 4-5 seneye çıktığını görüyoruz. Erken evre kanserleri %80-90 başarıyla tedavi edebiliyoruz. Eskiden bu hastalıkla ilgili bilgi düzeyimiz daha azdı. İleri evre kanserde her tümörün farklı yolları kullanarak farklı şekilde gelişim ve yayılma gösterdiğini biliyoruz. Hastalığı tanıdıkça bugün tedavi noktasında başarı oranlarımız çok arttı. Hastanın hangi tedaviye yanıt vereceğini anlamak için bugün moleküler testleri daha çok kullanıyoruz. Çünkü her hasta farklı bir tedavi metoduna karşılık verebiliyor. Bu nedenle biyoteknolojik ilerlemelerle birlikte hedef olabilecek ilacın aranması öneriliyor. Bazen her şeye dirençli gibi görünen bir hastada yaptığımız genomik profilleme sonucunda hiç beklemediğimiz tetikleyici mutasyonlar bulabiliyoruz. Hastanın tedavi programı baştan aşağı değişebiliyor. İşin heyecan verici tarafı da bu. Hastaya yeni bir yol açılmış oluyor.
Kanser ile mücadele eden hastalara ne söylemek istersiniz?
Kanser tanısı olan hastalarımıza şunları söylemek isterim. Kanser artık umarsız bir hastalık değildir. Tedavide çok fazla yenilik var. Dördüncü evre kanserde de elimizde artık daha fazla silah var. İnternetten okuduğunuz veya çevreden duyduğunuz her şeye itibar etmeyin. Bu bilgilerin birçoğu artık güncelliğini yitirdi. Türkiye bugün tıpta çok ileri bir noktaya geldi. Tedavi sonuçlarımız dünya standartlarının üstünde. Mücadeleyi bırakmayan hastaların daha başarılı olduğunu görüyoruz. Lütfen hastalığınızı ve tedavinizi başkalarıyla kıyaslamayın. Dertlerinizi sizi anlamayacak insanlara anlatmayın. Aynı organın alt türüne göre dahi tedaviler değişebilir. Onda hiç yan etki olmadı, bende niye oldu diye hekiminize kabahat bulmayın. Her insanın bünyesi farklıdır. Tüm meslektaşlarımız özveriyle sizin iyileşmeniz için çaba gösteriyor. Şehir şehir, hastane hastane gezerek sadece kendinizi yorarsınız. Gaziantep’ te A dan Z ye tüm standart kanser tedavileri yapılıyor. Bilgisine inandığınız, güven ilişkisi kurabileceğiniz bir doktor bulup onunla devam edin.
Bir geminin tek bir kaptanı olması her zaman için daha iyidir.
Deniz Yemişen
