GÜVENOYU SORUSU – PAZARTESİ GÜNÜ FEDERAL MECLİS'TE NE OLACAK?
Almanya'da bir Federal Başbakanın sorabileceği en önemli soru, güvenoyu sorusudur.
Başbakan, parlamentonun önüne çıkarak milletvekillerinden kendisine güvenoyu
vermelerini ister. Bu süreç, Alman Anayasası'nın 68. maddesiyle mümkün kılınmaktadır ve
Federal Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana yalnızca beş kez kullanılmıştır. Ancak her ne
kadar çelişkili görünse de, bu oylamayı kazanmak her zaman hükümet liderinin amacı
olmayabilir.
Tarihteki iki örnekte başbakanlar, (1982’de Başbakan Helmut Schmidt ve 2001’de Başbakan
Gerhard Schröder) güvenoyunu parlamentodaki desteklerini ve hükümetin devamlılığını
sağlamlaştırmak amacıyla kullanmışlardır. Her iki durumda da Schmidt ve Schröder
oylamayı kazanmayı hedeflemiş ve bunda başarılı olmuşlardır.
Ancak diğer durumlarda (1972'de Şansölye Willy Brandt, 1982'de Şansölye Helmut Kohl ve
2005'te Şansölye Gerhard Schröder) güven oylaması, yeni seçimlere olanak sağlamak için
kaybetme niyetiyle yapılmıştır.
Benzer bir durum, önümüzdeki pazartesi günü yaşanacak. Federal Başbakan Olaf Scholz,
Federal Meclis’in genel kuruluna çıkarak bu kritik soruyu yöneltecek. Koalisyon ortağı
FDP'nin kışkırtmasıyla iktidar koalisyonunun dağılmasının ardından, geriye kalan iktidar
partileri SPD ve Yeşiller artık parlamentoda çoğunluğa sahip değil. Bu nedenle Scholz'un
amacı ve siyasi sorumluluk duygusunun bir ifadesi, Federal Cumhurbaşkanının
parlamentoyu feshetmesini sağlamak için güven oylamasını kaybetmektir. Ancak o zaman
23 Şubat 2025'te yapılması planlanan yeni Federal Meclis seçimleri gerçekleştirilebilir.
Seçimlere kadar veya yeni Federal Meclis’in toplanmasına kadar parlamento işlevini
sürdürecek ve Başbakan Scholz ile bakanları geçici hükümet olarak görevlerine devam
edecektir.
