Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Osmanlı coğrafyasındaki 19 ülkede temelden Türk eseri olup sonradan kiliseye dönüştürülen eserlere ilişkin yapılan envanter çalışması kapsamında hazırlanan “Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri” kitabını YTB yayınları uhdesinde okuyucuyla buluşturdu. Hazırlanan üç ciltlik eserin tanıtım programı YTB’nin Anadolu-Rumeli Kültür Sanat alanında gerçekleştirildi.
Programda konuşan YTB Başkanı Abdullah Eren, soydaş ve akraba coğrafyalardaki mimari eserleri gün yüzüne çıkarmak için çalışmalar yürüttüklerini kaydederek, “Soydaş ve akraba coğrafyamızdaki mimari eserleri, yadigarları gün yüzüne çıkaran çalışmalara destek olmak, özellikle yine ecdadımızın zamanında zorunlu göçlerle, sürgünlerle yerlerinden edildikleri alanlarda sözlü tarih çalışmaları yapmak ve acıları tekrar yaşanmaması için hatırda tutmak ve yad etmek amacıyla çok farklı çalışmalar yürütüyoruz” dedi.
DİĞER ÇALIŞMALARA IŞIK TUTACAKTIR
YTB olarak birçok sözlü tarih çalışması yaparak mimari yadigarları kayıt altına aldıklarını anlatan Eren, geçmişte yaşanan acılardan ders alarak geleceğe dair bir arada yaşama iradesi güçlensin diye bu çalışmaları yaptıklarını ve yapmaya devam edeceklerini söyledi.
Tarihimizi ve geçmişimizi çok iyi bilerek geleceğe dair ders almak gerektiğini söyleyen Eren, “Bundan önce Ahıska Sürgünü ’nü anmak için programlar düzenledik. Ahıska Sürgünü ’ne ilişkin sözlü tarih çalışması yaptık. Ahıska bölgesindeki Türk-İslam mimari yadigarları bir kitapta topladık. Kırım-Tatar sürgününe yönelik bir sözlü tarih çalışması yaptık. Bunların yanında 1989 Bulgaristan Zorunlu Göçü ile alakalı sözlü tarih çalışması ve belgesel çalışması yaptık. Belene Kampı’na gönderilen Türklerin hikayesini yine sözlü tarih çalışması bağlamında ele aldık. Irak Türklerine yönelik ise çok hacimli bir çalışma yürütüyoruz. Irak Türkeri’nin 20’inci yüzyıl boyunca yaşadıkları sıkıntıları sözlü tarih çalışması marifetiyle ele alacağız. Buna benzer bir çalışmayı da bu sene Kıbrıs için de yapmayı planlıyoruz. Gürcistan Acara bölgesindeki mimari yadigarları da bir kitapta toplamıştık” diye konuştu.
Eseri hazırlanan Mehmet Emin Yılmaz’a teşekkürlerini sunan Eren, "Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri çalışması şüphesiz içinde yer alan eserlerin tasnifiyle, tarifiyle yarın, bir gün oralarda yapılacak diğer çalışmalara da ışık tutacaktır diye ümit ediyorum” dedi.
Osmanlı medeniyetinden muazzam bir mimari mirasın kaldığına dikkat çeken Yüksek Mimar Mehmet Emin Yılmaz da programda Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri kitabına ilişkin bir sunum yaptı.
Programın ardından üç ciltlik eserde yer alan seçme fotoğraflardan oluşan sergi ise davetlilerin beğenisine sunuldu.
“KİLİSEYE ÇEVRİLEN TÜRK ESERLERİ”
Yüksek Mimar Mehmet Emin Yılmaz’ın 13 yıllık çalışması olan Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri kitabı, toplam üç cilt ve 1425 sayfadan oluşuyor.
İlgili çalışmanın birinci cildinde Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Cezayir, Ermenistan, Güney Kıbrıs, Gürcistan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova ve Kuzey Makedonya’daki; ikinci cildinde ise Macaristan, Moldova, Romanya, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna’daki yapılar yer alıyor. Çalışmanın üçüncü cildinde de sadece Yunanistan’daki yapıların üzerinde yoğunlaşılıyor.
İncelenen yapılar içinde halen kilise olarak kullanılan eserler olduğu gibi, geçmişte kiliseye çevrilip günümüzde başka işlevlerle kullanılan eserler de yer alıyor. Kısmen veya tamamen yıkıldıktan sonra harap hâlde bırakılan, kiliseye çevrilen veya üzerine eski yapıdan tamamen bağımsız yeni bir kilise inşa edilen eserler de çalışmanın içeriğinde bulunuyor.