UÇLARDA SÜRÜLEN YAŞAM; BORDERLINE

Herkese merhabalar,

Bu yazımda sizlere bir kişilik bozukluğu olan Borderline konusunda bilgilendirmede bulunacağım.

Borderline kişilik bozukluğu; Kişilerin hem kendilerini hem de çevrelerindeki kişileri oldukça zorlayan bir mental rahatsızlıktır. Belirtileri arasında; duygu durumunda tutarsızlık; aile ve arkadaş çevresinde ani ve yoğun bir biçimde değişebilen (örneğin sevgi-nefret gibi) ani değişebilen uç duygular yaşama, bir kişiyi gözünde aşırı büyütmek göklere çıkarma ya da tam tersi, yerin dibine sokmak uçları arasında gelip giden, tutarsız tepkiler vermek, duygu durumunun birkaç saat ile birkaç güne kadar değişmesi, süreğen bir boşluk duygusunun varlığı, kaybetme korkusu, yoğun öfke duygusuna sahip olma ve öfke duygusunu kontrol etmede zorlanma, saldırganlık, şüphecilik, kimlik karmaşası yaşama (tutarsız bir benlik algısına sahip olma), yineleyici intihar düşünceleri ve girişimleri bulunmaktadır.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerde aşırı para harcama, çok fazla yemek yeme, kumar oynama, madde kullanımı gibi tehlikeli ve dürtüsel davranışlara sıkça rastlanmaktadır. 

Borderline kişilik bozukluğunun nedeni tam olarak bilinmese de, bozukluğa sebep olan başlıca nedenler arasında; ebeveynleri veya yakınlarından bu bozukluğa sahip olan kişilerdeki hastalığın varoluşu (genetik yatkınlık), çocukluk dönemi istismarı gibi travmatik olayların varlığı (psikososyal faktörler) ve beyindeki fonksiyonel değişimler gibi biyolojik kökenli faktörler yer almaktadır.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerin elbette psikolojik ve psikiyatrik destek alması çok önemli rol oynamaktadır. Ancak kişileri tedaviye yönlendirmek zaman alabilir, bu konuda zorlayıcı olmamanız gerekmektedir. Kişi tedaviye başlayana kadar ona olumlu anlamda destek sağlayabilirsiniz. Kişi ile açık bir iletişim kurmak, kendisinin duygularını ifade etmesini sağlamak önemli rol oynamaktadır. Çünkü, ifade edilemeyen duygular zamanla öfkeye dönüşerek saldırgan davranışlar sergilemelerine, içe kapanmalarına, toplumdan uzaklaşmalarına neden olabilir. Bunun yanında tehdit bazlı konuşmalardan, tartışmalardan da kaçınılması gerekmektedir.

Bu bozukluğa sahip kişilerin çoğu travmatik bir geçmiş deneyime sahip olduğu için, dikkat ve hassasiyet kurulacak ilişkide büyük önem taşır. Yalnız hassasiyetle kastedilen şey, aşırı yakınlık kurmaya çalışarak yaralarını sarmaya çalışmak değildir. Çünkü bu kişiler yakınlığı bunaltıcı bulmaktadır ancak uzaklık da bir o kadar korkutucu gelmektedir. Bu nedenle, yakınlığın kişiyi rahatsız ettiğinin hissedildiği durumlarda uzaklaşmak, yakınlığa ihtiyacı olduğu durumlarda yakınlaşmak onlar için daha sağlıklı olacaktır.

Borderline kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan bir diğeri ise, kişinin intihar düşünce ve söylemlerinin dikkate alınması gerektiğidir. Araştırmalar, borderline hastalarında %8-10 oranında intihar sonucu ölümün görüldüğünü belirtmektedirler ve klinik vakalarda da ağır intihar girişimleri ve deneyimleri bu bozukluk türündeki kişilerde sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur. İntihar söylem ve davranışlarını dikkate almanızın yanında, kişiyle birlikte acil durum çantası oluşturabilir ve kriz zamanlarında bu çantadan yararlanmasını sağlayabilirsiniz. Bu çantanın içerisinde, acı bir biber/ çok ekşi şeker veya bitter bir çikolata, bileğe takmak için elastik bir bant, güzel bir koku (parfüm, tarçın, vanilya), sevilen bir eşya (fotoğraf, mektup, CD vb.) bulundurulmalıdır. Tüm bunlar, kişinin o anda dikkatinin dağılmasını sağlar ve örneğin öfke, saldırganlık veya intihar girişimi gibi anlarında onu engelleyerek zararlı davranışın önlenmesine yardımcı olabilir.

Tüm bu sayılanlar kişilere ve yakınlarına yardımcı olabilir ancak yeterli değildir. Borderline hastaları ciddi bir tedavi sürecine tabii tutulması gerekmektedir. Ayrıca bu bozukluğa sahip olan kişilerin yakınları da zorlu bir süreç geçirebilirler ve bu durum yaşam kalitesini negatif yönde etkileyebilir. Bu nedenle, yakınlarının da gerektiğinde profesyonel destek almaktan çekinmemesi gerekmektedir.

Sağlıcakla kalın,

Psikolog Kübra Keçeci