‘’Duygusal Yeme Bozukluğu’’

Herkese Merhabalar,

Bazı kötü hissedilen zamanlarda, bilinçli veya bilinçsiz durumun stresinden kurtulmak için belli başlı davranışlara yönelinebilinir. İşte çoğu zaman birçok kişi tarafından stresle başa çıkmada sıklıkla başvurulan yöntemlerden bir tanesi duygusal yeme…

Birçoğunuzun tahmin edebileceği üzere bilinçli sergilenen davranışlar, kişinin bilerek ve isteyerek bir amaca yönelik olabileceğinden farkındalık (rahatlamak için yemeğe yönelmenin farkındalık) düzeyi yüksektir. Ancak burada önemli olan noktalardan bir tanesi, bilinçsizce sergilenen davranışların da farkında olmadan alışkanlık kazandırabilmesidir. Çünkü, farketmeden başvurulan yöntemin rahatlatıcı olması sebebiyle farkındalıkla ilerleyerek tekrarlanabilir ve bu tekrar alışkanlığa dönüşebilir.

Buna örnek olarak, stresli geçen bir boşanma sonrası, işte yaşadığınız sorunlar veya özel ilişkinizde yaşadığınız problemli, kendinizi kötü hissettiğiniz zamanlarda yediğiniz bir tatlı veya yemek o anda rahatlama sağlayabilir. Bu rahatlama, kişiyi bir sonraki kötü hissettiğinde tekrar aynı davranışa başvurmasına neden olabilir. Böylelikle o davranışa karşı bir adaptasyon sağlanarak duygusal yeme döngüsü başlayabilir. Bu durum ilerleyen zamanlarda artış gösterdiğinde de tıkanırcasına yemek yeme bozukluğu gibi diğer yeme bozukluğu türlerini de beraberinde getirebilir.

Duygusal yeme, en çok kişinin içinde bulunduğu stresli zamanlarda gerçekleşir. Kişiler; öfke, üzüntü, kızgınlık, mutsuzluk, kırgınlık, değersizlik gibi depresif duygularla veya tam tersi pozitif duygularla başa çıkabilmek, endişe veya gerginliği yönetebilmek, herhangi bir psikolojik rahatsızlığa sahip olmak, duruma karşı hızlı bir rahatlama sağlamak ve hissedilen duygudan kurtulmak amacıyla fizyolojik olarak açlık hissi olmamasına rağmen yiyecek tüketirler. Böyle durumlarda yemenin kişiye rahatlama sağlamasının nedeni, gıda alımının beynin ödül sistemini etkinleştirmesinden kaynaklanmaktadır.

Duyguların tanınması, onlara alan açılması, kabul edilmesi ve hissedilen negatif veya pozitif duyguların yönetilebilmesi için gerekli stratejilerin belirlenmesi gerekmektedir. Çünkü duygusal yeme bozukluğu sadece başka psikolojik rahatsızlıklara sürüklemeyerek, fizyolojik yönden de obezite gibi rahatsızlıklarla kisiyi negatif olarak etkileyebilmektedir.

Eğer duygusal yeme ile ilgili probleminiz olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle hangi durumlarda yemeğe yöneldiğinize dikkat edin. Stresli durumlarla başa çıkma yönteminizi tekrar gözden geçirin ve alternatif başka hangi stratejiler uygulayabileceğiniz üzerine düşünün. Aynı şekilde, yağlı ve şekerli yiyeceklerin alternatifini bulmaya çalışın.  Fiziksel aktiviteyi hayatınızdan eksik etmeyin.

Kendi başınıza başladığınız diyetler sağlığınıza zarar verebilir veya diyette tutarsızlık gösterdiğinizde hayal kırıklığı ve motivasyon kaybı yaşayarak kendinizi daha da kötü hissedebilirsiniz. Bu durum, örneğin depresyon gibi halihazırda başka bir rahatsızlığınız bulunuyorsa eğer, onu daha da kötüleştirebilir veya başka bir psikolojik rahatsızlığa neden olabilir. Dolayısıyla böyle bir adımda daha ulaşılabilir hedefler belirleyebilir veya bu konuda bir uzmandan destek alarak ilerleyebilirsiniz. Tüm bu ve benzeri yöntemlerin denendiği ancak yetersiz kalındığı noktada uzman bir psikologdan destek alabilirsiniz. Çünkü, duygusal yeme döngünüzün tetikleyicilerini bulmak ve başa çıkma stratejilerini geliştirmek her zaman kolay olmayabilir.

Sağlıcakla kalın,

Psikolog kübra Kececi