TOKSİK POZİTİFLİK

Herkese Merhabalar,

Hayatın hemen her anında karşımıza çıkan ve belki bazılarımızın farkında olmadan uyguladığı bir kavramdan bahsetmek istiyorum bu yazımda: toksik pozitiflik.

Ancak konunun derinine inmeden önce, son zamanlarda sıkça duyduğumuz toksik insan, toksik ilişki, toksik ebeveyn, toksik duygu gibi ifadelerde geçen “toksik” kelimesini anlamanın, konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağını düşünüyorum.

Toksik, kelime anlamıyla “zehirli” demektir; duygusal ve psikolojik bağlamda ise zarar verici, sağlıksız ve yıpratıcı tutumları ifade eder. Bu yazımda ise toksik pozitifliğe odaklanacağım; ancak ilerleyen yazılarımda toksik davranışlar, toksik ilişkiler gibi diğer başlıklarla da sizlerle buluşmayı planlıyorum.

Toksik pozitiflik, kişinin kendisini ya da çevresindekileri, üzücü bir durum karşısında pozitif düşünmeye zorlaması; olumsuz duyguların bastırılması ya da görmezden gelinmesi hâlidir. Örneğin, yas tutan birine “En azından artık acı çekmiyor” demek, acı bir olay yaşayan birine “Daha kötüsü olabilirdi” diyerek teselli etmeye çalışmak veya çok yakınınızdaki bir kişinin size üzüntü ve acı verici bir tartışma yaşadığını anlatması üzerine çevrenin ona “Boşver ya, kafaya takmaya değmez” gibi söylemlerle karşılık vermesi toksik pozitifliğe örnek verilebilir.

Duygulara Alan Açın

Bu tür cümleler iyi niyetli görünse de kişinin yaşadığı duygulara alan tanımaz ve onları değersizleştirebilir ve böyle durumlarda kişi her ne kadar yaşadığı acıdan kurtarılmak istense de, toksik pozitiflikle aslında ona farkında olmadan büyük bir kötülük yapılmış olur. Çünkü acısını yaşamasına izin verilmeyen biri, olayın doğal duygusal sürecini tamamlayamaz. Kişiyi sürekli pozitif yönleri görmeye zorlayan bu yaklaşım, onun üzüntüsünü sağlıklı şekilde yaşamasını engeller. Zamanla da, bastırılan her bir olumsuz duygu ve vedalaşılamamış her acı, kişide ağır duygusal yükler hâline gelir. Üstelik toksik pozitifliğin etkisi yalnızca bu bastırılmış duygularla sınırlı kalmaz; kullanılan gereksiz pozitif cümleler kişinin yaşadığı acıyı, kaygıyı ya da stresini küçümseyebilir, yok sayabilir. Bu da zaman içinde kişinin kendisini yalnız, anlaşılmamış ve değersiz hissetmesine, çevresiyle ilişkisinin bozulmasına dolayısıyla ruh sağlığının zedelenmesine neden olabilir.

Dolayısıyla, çevremizde bizim için önemli biri üzücü bir olay yaşadığında ona verilebilecek sağlıklı destek, asla üzülmemesi gerektiğini söylemek değil; aksine, üzüntüsüne alan açmak olmalıdır. Elbette pozitif bir bakış açısı zaman zaman destekleyici olabilir, ancak kişinin duygularını olduğu gibi kabul etmesini desteklemek çok daha değerlidir. Bu desteği de; "Şu anda zor bir dönemden geçiyorsun, senin yanındayım", "Bu duyguları yaşaman çok normal", "Kendini konuşmaya hazır hissettiğinde/ istediğinde konuşabiliriz" gibi cümlelerle sağlayabilirsiniz.

Unutmayın, bazen gerçek destek; çözüm sunmakla değil, sadece orada olmakla başlar. Esas olan ise “Geçer” demek yerine, “yanındayım” diyebilmek ve bunu gerçekten hissettirebilmektir.

Sağlıcakla kalın,

Psk. Kübra Keçeci